Creatieve block? Inspiratie en flow

Veel mensen in de creatieve hoeken van de samenleving, zij die bezig zijn met literatuur, muziek, schilderen, dans en ga zo maar door, zullen zo nu en dan te maken krijgen met wat we noemen een gebrek aan inspiratie. Bij het schrijven wordt dit vaak in het Engels een writers block genoemd. Maar in principe kunnen we dit een creative block of creatieve blokkade noemen. Het kan in alle kunstvormen voorkomen. Je zou ook kunnen stellen: deze creatievelingen hebben (even) geen zin om creatief te zijn. En dat kan frustrerend zijn, zeker wanneer ze deze weerzin niet bij zichzelf als zodanig herkennen. Er zijn echter manieren om wel die enthousiasmerende inspiratie te krijgen. Daarbij hoef je echt niet niet te wachten op de muze die je allerlei wonderen van de kunst in komt fluisteren. Nee, het tegendeel is waar…

Beweeg!

In tegenstelling tot wat veel mensen denken is het weldegelijk mogelijk om een inspiratie impasse te boven te komen. Hoe? Door zeker niet in bed of op de bank op de muze te gaan liggen wachten! Wat wel werkt, is in de benen komen en dingen ondernemen. Denk bijvoorbeeld aan een stuk wandelen in de natuur. Niet altijd hetzelfde pad bewandelen van je huis naar de supermarkt of het stadscentrum, dat werkt goed. Ga eens langs een andere weg. Zelfs in de stad waar je al jaren woont, kun je telkens nieuwe dingen ontdekken. En wie weet geven deze zaken je hernieuwde inspiratie. 

Moodboard maken 

Om een inspirerend idee te krijgen, is het heel effectief om een brainstormsessie met jezelf te houden. We weten dat het een beetje een versleten term is, maar het gaat er eigenlijk om dat je lekker chaotisch mag gaan zitten nadenken. Stel jezelf de vraag wat er allemaal leeft in jou aan gedachten. Het is dus de kunst om de chaos in dit proces niet te schuwen. Juist door de chaotische op elkaar volgende associaties te verkennen, kun je allerlei onverwachte ideeën tegenkomen die weer leiden tot verfrissende verbindingen tussen ideeën die je nog nooit zo had gezien. Al deze associaties kun je beeldend maken, bijvoorbeeld door middel van foto´s te plakken op een bord van karton of een magneetbord. Dit noemen we ook wel een mood- of ideaboard. Met zo’n board kun je gemakkelijk overzicht krijgen van de verschillende ideeën die je opgedolven hebt uit de krochten van je onderbewuste. Uiteindelijk ga je door de chaos van je associaties heen en construeer je een bepaalde orde in je gedachten en uiteindelijk heb je je inspiratie gevonden. 

Kort doel, makkelijk te halen

Om je ontwikkelingsactiviteiten enigszins in behapbare brokken te kunnen verdelen, is het een slim idee om gewoon een kort en relatief gemakkelijk doel voor jezelf te stellen. Dit betekent dat je al snel resultaat kunt zien. En door dit stap voor stap te doen, zul je op een niet-frustrerende manier aan je ontwikkeling kunnen werken. Wil je bijvoorbeeld beter gitaar leren spelen? Dan moet je identificeren waar de ontwikkelingspunten liggen. Hier kun je dan stap voor stap aan werken zodat er een ontwikkeling in je spel waarneembaar is. En dat is weer motiverend. Zeker als je zelfs songs schrijft, want dan neem je deze waarschijnlijk vaak op en hoor je je muziek telkens beter worden. 

Denk groot 

Het heeft geen zin om hele kleine doelen te stellen, als het gaat om toekomstplannen. Waar je zeg maar uiteindelijk zo’n beetje wilt belanden. Wat veel meer zin heeft, is in het groot denken en een schets voor je zien van een mogelijke toekomst. Dit punt is overigens niet in tegenspraak met hierboven genoemde, vanwege het feit dat je een langer termijn doel / visie moet hebben om daar vervolgens in stappen te komen. 

Vooral doorgaan 

Het kan zijn dat je ontmoedigd raakt tijdens het nemen van de stappen richting je einddoel, dat is normaal. Je kunt niet altijd vurig aan de gang ermee gaan. Dan zijn de hierboven genoemde tips weer heel handig om uit de creative block te geraken. Het is belangrijk om met deze tips in de hand vooral door te gaan. Alleen dan zul je het gestelde doel kunnen halen. Dat betekent soms ook dat het je ook even helemaal los kunt laten. Dan kun je weer nieuwe energie krijgen om verder te gaan: een ontspannen geest is een creatieve geest. 

In de flow komen 

Wanneer je de nodige inspiratie hebt en je geestdriftig aan de gang gaat, dan zul je op eens in een bepaalde geestelijk staat komen waarin je jezelf welhaast vergeet en volledig opgaat in de activiteit. Het lijkt dan wel of de tijd heel snel voorbij gaat. Als je in die staat wilt komen, die noemen we ook wel flow, dan is het belangrijk dat je een activiteit doet die niet veel te moeilijk is voor je. Het beste is om er een te doen haalbaar voor je is, maar waar je wel je best voor moet doen. Dat is dus eigenlijk het haalbare doel waar we het net over hadden. Daarnaast zul je in de staat van flow een positief gevoel ervaren, dat je in controle bent over een situatie. Ten slotte is deze activiteit idealiter iets wat je graag doet, dat biedt een intrinsieke beloning. 

Wanneer je leerprocessen structureert met flow in gedachten, dan zul je zeker sneller resultaten behalen. Stap voor stap richting je einddoel, om daarna weer een nieuwe einddoel te stellen, waar je nu nog geen vergezicht op hebt.