Makkelijk DIY-Art Maken

Wanneer je zin hebt om je creatieve kant eens alle ruimte te geven, dan is het ontzettend leuk om aan de slag te gaan met found object art. Wat dit precies is en wat je daarvoor nodig hebt, gaan we in deze blog aan je uit de doeken doen. We beginnen met een definitie van found object art en vertellen je iets over de theorie erachter. Daarnaast willen we je een aantal praktische tips geven hoe je er zelf mee aan de slag kunt. We kunnen alvast verklappen dat het op zich een heel laagdrempelige kunstvorm is waar weinig financiële investeringen voor nodig zijn. Hoewel je het natuurlijk allemaal zo gek kan maken als je zelf wilt. Lees snel verder en laat je inspireren. 

Wat is found object art? 

Er bestaan verschillende stromingen in de kunst. Grofweg kun je een verdeling maken tussen kunst die uitgaat van vaste principes, zoals de schilderkunst die we kennen van schilders als Rembrandt en Caravaggio, die sterk op een bepaalde vorm- en kleurenleer stoelde. Een belangrijk aspect van deze klassieke kunst, of ook wel academische kunst genoemd, is dat realisme een vereiste is. De andere kunststroming die vooral in de twintigste eeuw opgekomen is, maar al eind negentiende eeuw bij de impressionisten (1874) in de schilderkunst te zien is, betreft een kunst die niet langer gaat over realisme, maar waarin de persoonlijke ervaring van de kunstenaar, van een moment dat hij of zij beleeft, ¨vastgelegd¨ is in een schilderij. De een impressie van een moment wordt in deze kunst onder de aandacht gebracht. Daarmee veranderde de schilderkunst van inhoud. 

Caravaggio, De Bekering van Sint-Paulus. Tussen 1600 en 1604. Olie op cipressenhout, 237 x 189 cm. Stijl: barok.

Inhoudelijke verandering in de kunsten

Dit proces van verandering komen we ook in tegen in de andere kunsten, vooral in de moderne en postmoderne kunst van de twintigste eeuw, waarbij een vaste, verplichte inhoud (realisme) steeds meer verdween, terwijl er tegelijkertijd veel meer dingen kunst konden zijn. Pablo Picasso en surrealisten als Meret Oppenheimer, Salvador Dali en een popart kunstenaar als Robert Rauschenberg, hebben een grote invloed gehad op de found object art. Deze staat ook wel bekend onder de Franse naam objet trouvé, wat Frans is voor gevonden object; ze past precies in het plaatje van de kunst die geen vereiste inhoud meer heeft, maar uit alles kan bestaan.                                                     
Een bekende objet trouvé werd in 1923 gemaakt door Marcel Duchamp. Het is een wiel van een fiets dat met zijn vork op een gewoon krukje is gemonteerd. De kunstenaar Duchamp heeft de artistieke keuze gemaakt om deze twee elementen samen te brengen. Twee zaken die los van elkaar in een andere context geen kunstzinnige betekenis hebben, maar nu samengebracht in een artistieke context – het werk is zelfs in een museum te bewonderen – juist wel de betekenis van een kunstwerk krijgen.

Marcel Duchamp, Bicycle Wheel. 1913.

Robert Rauschenberg, Monogram. 1955-59. Olie, papier, stof, gedrukte reproducties, metaal, hout, rubberen schoenlepel en tennisbal op twee samengevoegde doeken met olieverf op Angorageit met taxidermie messing plaatje en rubberen band op houten platform gemonteerd op vier wielen.

Vormen van Found Object Art

Het is mogelijk om met gevonden objecten allerlei soorten kunstwerken te maken. Dan hangt het ervan af hoe je het presenteert. Wanneer je het verticaal aan de muur hangt, kun je spreken over een 3 dimensionaal schilderij of een freeze. Mocht je het meer als een vrijstaand object willen construeren, dan spreken we eerder over een sculptuur. Het bevestigen van het ene gevonden object aan of op het andere, noemen we een montage of assemblage. Als jij thuis graag een sculptuur in de kamer wilt, dan raden we je aan om een montage te maken. De Monogram van Robert Rauschenberg, kunnen we zien als sculptuur. Stond het dier er niet op en was er alleen de ondergrond, dan hadden we te maken gehad met een collage, een benaming die is afgeleid van het Franse woord ‘colle,’ wat ‘lijmen’ betekent. 
Het is grappig om te zien hoe alledaagse objecten, die weggegooid en afgedankt zijn, toch weer via een artistieke praxis waarde krijgen. Hierbij is het vaak het geval dat een voorwerp (we gaan even van een voorwerp uit, bijvoorbeeld een telefoon) uit de oude alledaagse gebruikscontext gehaald wordt en in een nieuwe geplaatst, namelijk die van het kunstwerk. In die zin heeft found object art een´upcycle´-kwaliteit: het geven van nieuwe waarde aan een afgedankt object. Je ziet upcyclen ook bij het hergebruiken van pallets in tuinmeubels. Men maakt er dan weliswaar geen kunstwerk van, maar wel een aantal nieuwe gebruiksvoorwerpen: meubels om in de zomer op te zitten.

Wat heb je nodig om aan de slag te gaan? 

Found object art is alle behalve een elitaire aangelegenheid. In de zin dat iedereen er mee zou kunnen beginnen. Een echt DIY-project. Je hoeft geen schilderspullen te kopen of te investeren in dure olieverf. Natuurlijk kun je alles zo goedkoop of duur maken als jezelf wilt. Maar moraal van het verhaal is dat found object art supergoedkoop bedreven kan worden. Het enige wat je nodig hebt is een rijke fantasie en een goed oog om dingen te herkennen op straat die je kunt gebruiken voor je kunstwerk. Vaak vind je objecten op dagen dat er grofvuil aan de straat wordt gezet (we hebben niet gezegd dat het er altijd supernetjes aan toe gaat ;). Zoek gewoon dingen die je aanspreken. Soms kijk je naar een object en dan zie je er wat anders in. Of je hebt twee dingen gevonden die bij elkaar genomen een bepaalde associatie oproepen. Dit creatieve kijken kun je een beetje vergelijken met gezichten en andere vormen in de wolken zien. 

Wat kan een artistieke praxis zijn? 

Als je verschillende objecten gevonden en mee naar huis (je atelier) genomen hebt, dan:

• Maak je ze even goed schoon als dat mogelijk en wenselijk is. 
• Bedenk je of je ze wilt bewerken, schuren of verven (kun je ook nog even uitstellen) 
• Je bepaalt op creatieve wijze hoe de verschillende objecten, de elementen van het kunstwerk gaan worden 
• Zet het werk in elkaar door de delen aan elkaar te plakken, spijkeren, nieten of in elkaar te schuiven. Ook wordt er veel gebruik gemaakt van ijzerdraad om verbindingen tussen elementen te leggen 
• Een kunstwerk hoeft niet op een dag af te zijn. Je kunt er meerdere dagen of zelfs weken mee bezig zijn 
• We spreken over kunst wanneer het als zodanig gezien en/of gepresenteerd wordt. Officiële erkenning door een scene helpt ook om kunst haar waarde te geven.

Het is altijd leuk om jezelf te laten inspireren door andere kunstenaars in de found object art en daarbuiten. Zo weet je wat er al gedaan is. Daar kun je dan zelf weer een creatieve draai aan geven. De hierboven genoemde kunstenaars zijn een goed uitgangspunt om je oriëntatiefase mee te beginnen.

Op kijkopdesign.nl besteden we aandacht aan wonen, design en lifestyle. Daar past zeker een DIY-kunst als found object art goed tussen. We gaan je nog meer interessante blogs over ´kunst voor thuis´ voorschotelen, dus houd onze site zeker in de gaten!